โรคไหลตาย หรือกลุ่มอาการบรูกาด้า (Brugada syndrome) เป็นภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดร้ายแรงที่อาจทำให้เสียชีวิตได้ โรคนี้เป็นโรคทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบนำไฟฟ้าในหัวใจ ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบสั่นพริ้วจากหัวใจห้องล่าง (Ventricular fibrillation) ซึ่งหากเกิดขึ้นผู้ป่วยจะอยู่ในภาวะหัวใจหยุดสูบฉีดเลือดไม่มีชีพจร ไม่มีการไหลเวียนเลือด และหากภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะนั้นไม่หายเองหรือรับการรักษาอย่างทันท่วงที ผู้ป่วยจะเสียชีวิตในเวลาไม่กี่นาที
อาการของโรคไหลตาย
ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักไม่มีอาการแสดงเตือนใด ๆ มาก่อน อาการที่พบบ่อยที่สุดคือภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันขณะนอนหลับ บางครั้งอาจมีอาการเป็นลมหมดสติ ใจสั่น หายใจไม่อิ่ม หรือเจ็บหน้าอกร่วมด้วย
ปัจจัยเสี่ยงของโรคไหลตาย
ปัจจัยเสี่ยงของโรคไหลตาย ได้แก่
- มีประวัติครอบครัวเป็นโรคไหลตาย
- เป็นผู้ชาย
- อายุ 25-55 ปี
- มีภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน
- ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- มีภาวะไข้สูง
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยารักษาโรคซึมเศร้า ยารักษาโรคจิตเภท
สาเหตุของการเกิดโรคไหลตาย
โรคไหลตายเกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบนำไฟฟ้าในหัวใจ ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบสั่นพริ้วจากหัวใจห้องล่าง ยีนเหล่านี้มีหน้าที่ควบคุมการไหลเข้า-ออกของโซเดียมในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ หากยีนเหล่านี้กลายพันธุ์จะทำให้เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจมีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและระดับโพแทสเซียมในเลือดมากขึ้น ส่งผลให้หัวใจเต้นผิดจังหวะได้ง่าย
การวินิจฉัยโรคไหลตาย
การวินิจฉัยโรคไหลตายสามารถทำได้โดยการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram: ECG) ขณะผู้ป่วยอยู่ในภาวะเย็นหรือหลังการออกกำลังกาย หากพบลักษณะคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบ Brugada syndrome แพทย์อาจพิจารณาทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบ Holter monitor การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบ event recorder หรือการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบ implantable cardioverter-defibrillator (ICD)
การรักษาโรคไหลตาย
การรักษาโรคไหลตายมีเป้าหมายเพื่อป้องกันภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน ได้แก่
- หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่กระตุ้นให้เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ เช่น ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ออกกำลังกายหรือทำงานใช้แรงกายหนัก ๆ มีไข้สูง หรือใช้ยาบางชนิด
- ใส่เครื่องกระตุ้นหัวใจ (pacemaker) เพื่อควบคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ
- ใส่เครื่องกระตุกหัวใจอัตโนมัติ (ICD) เพื่อตรวจจับและหยุดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
การป้องกันโรคไหลตาย
การป้องกันโรคไหลตายสามารถทำได้โดย
- การตรวจคัดกรองโรคไหลตายในบุคคลที่มีความเสี่ยง เช่น มีประวัติครอบครัวเป็นโรคไหลตาย หรือมีภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน
- หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่กระตุ้นให้เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ งดสูบบุหรี่ และงดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
โรคไหลตายเป็นโรคที่ร้ายแรงและอาจทำให้เสียชีวิตได้ หากผู้ป่วยมีประวัติครอบครัวเป็นโรคไหลตาย หรือมีอาการที่เป็นสัญญาณเตือนของโรคไหลตาย ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที
Tags: รู้จักกับโรคไหลตาย